Truyện lịch sử chính là một trong những loại tiểu thuyết, chuyện nói về các nhân vật và sự kiện có trong lịch sử. Và đồng thời, đó cũng là câu truyện, chứ không phải là truyện sử hay ký sự về lịch sử. Bởi chúng không thể kể lại sự kiện và nhân vật, mà còn tái hiện về cuộc sống của con người với cả không khí thời đại.
Bao gồm tất cả các chi tiết về tâm hồn, cá tính, trang phục, nhà ở, đồ dùng, bài ca, trò chơi,… Đặc biệt, miên tả chi tiết về đời sống sinh hoạt của các nhân vật trong lịch sử.
Những trải nghiệm của con người với tính cách, cá tính, dòng chảy của lịch sử. Khiến cho người đọc không chỉ đọc một câu chuyện, mà còn sống và thử nghiệm với thời đại lúc đó. Truyện lịch sử còn cung cấp một bức tranh với tính bách khoa về thời đại mà nhân vật lịch sử của mình được sống. Chính vì thế, bên cạnh các nhân vật lịch sử, cần phải hư cấu thêm nhiều nhân vật khá đi kèm.
Bởi vậy, các tài liệu về sử học mà các nhà văn đã dựa vào thường chỉ nói về sự kiện chính, và nhân vật chính. Bản thân của sự kiện và nhân vật có trong sách sử cũng khá đơn giản, sơ lược thiếu các chi tiết, mỗi khi viết buộc các nhà văn phải thượng tượng và thêm thắt vào đó.
Truyện lịch sử ngày nay được viết theo lối mới, có nhiều ưu điểm thu hút người đọc hơn tiểu thuyết chính sử thời xa xưa:
Cốt truyện sáng tạo dựa trên lịch sử, vừa mới lạ vừa quen thuộc.
Các chi tiết quân sự, đấu trí, quyền lực hấp dẫn.
Nhiều triết lý nhân sinh đặc sắc, lắng đọng.
Miêu tả thế giới cổ đại chính xác và tài tình.
Xây dựng nhân vật đa dạng và có chiều sâu.