Nhìn thấy vài cụ già quanh thôn đã ho ra m.á.u mà qua đời, ngay cả một đứa trẻ ba tuổi cũng không qua khỏi vì ho, dân làng cuối cùng không chịu đựng được nữa. Họ kéo đến chặn cổng nhà máy phân đạm, yêu cầu nhà máy phải đưa ra lời giải thích.
Nhà máy phân đạm có thể giải thích gì đây?
Quản lý nhà máy, một người béo ú, đeo khẩu trang kín mít, mạnh miệng nói:
"Mọi người chỉ nhìn thấy khí thải từ ống khói của nhà máy gây khó chịu, sao không nhìn xem nhà máy này đã tạo việc làm cho bao nhiêu người, giúp bao gia đình có cơm no áo ấm, cuộc sống tốt hơn chứ?"
"Cút đi! Tính mạng sắp bị nhà máy c.h.ế.t tiệt của ông làm mất sạch, ai thèm chút tiền dơ bẩn đó? Đóng cửa nhà máy, biến đi! Không thì chúng tôi phá nát chỗ này!"
Trước sự phẫn nộ của dân làng, quản lý nhà máy không biết làm sao. Ông ta đóng cổng nhà máy, trở về văn phòng gọi điện cho công an công xã, yêu cầu họ cử người đến trấn áp đám "bạo dân" gây rối.
Cảnh sát và dân quân công xã cũng sắp bị khói của nhà máy làm ngạt chết, chẳng ai muốn ra tay. Nhưng nhà máy phân đạm đứng sau là chính quyền, chẳng ai dám chống lại. Để giữ cái mũ cối, họ đành phải làm việc. Tuy nhiên, họ chỉ làm cho có.
Dân làng gây chuyện, họ chỉ đứng đó giả vờ khuyên nhủ vài câu. Nếu dân làng không chịu đi, thì cứ để họ ngồi đó chờ. Miễn không gây ra chuyện lớn là được.
Quản lý nhà máy nhìn thấy cảnh này, tức đến mức muốn nổ tung. Ông ta mời người đến giải quyết vấn đề, chứ không phải đến đứng nhìn!
Cảnh sát công xã đứng trước cổng nhà máy phân đạm, dân chúng quả thực không còn ồn ào đòi đóng cửa nhà máy nữa. Nhưng điều đó không có nghĩa là họ thôi gây chuyện, chỉ là cách làm đã thay đổi.
Bây giờ, người dân đổi sang "phương pháp khuyên ngăn bằng thực lực". Hễ thấy một công nhân nào bước ra từ phân xưởng, họ liền lớn tiếng mắng chửi.
“Nếu mày còn làm việc ở nhà máy phân đạm này, ông đây sẽ về ngủ với vợ mày! Mày không phải thích kiếm tiền sao? Ông cắm cho mày mấy cái sừng luôn!” Người nói câu này là gã mồm mép nhất cả mười dặm quanh vùng.
“Đồ khốn, mày mà còn làm ở cái nhà máy này thì đừng về nữa! Tao không cần loại con trai coi tiền quan trọng hơn mạng sống!”
“Xuyên này, mày bảo làm ở đây để kiếm tiền cưới con gái tao đúng không? Tao nói cho mày biết, dù mày có kiếm được cả núi vàng núi bạc từ cái nhà máy c.h.ế.t tiệt này, cũng đừng hòng cưới con gái tao! Đồng tiền dơ bẩn hại c.h.ế.t người làng này, tao không thèm! Con gái tao cũng không gả cho loại người m.á.u lạnh như mày đâu!”
“Nhị Cẩu, mẹ tao ho rồi không ngớt, mày còn làm ở cái nhà máy hại người này, có phải mày mong bà c.h.ế.t sớm không? Ly hôn đi! Tao không sống nổi với loại người vô lương tâm như mày nữa!”
Cảnh tượng trước cổng nhà máy ầm ĩ như chợ vỡ, người bên trong cũng không còn tâm trí nào mà làm việc.
Làm ở đây chẳng phải vì muốn gia đình có cuộc sống tốt hơn sao? Nhưng giờ người thân của họ đều phản đối, còn tiếp tục ở lại làm gì nữa? Ngửi cái mùi amoniac độc hại đó à?
Chưa đầy mười lăm phút, hơn nửa số công nhân ở phân xưởng cố định đã đình công, các dây chuyền sản xuất khác cũng lâm vào cảnh tương tự.
Có người dẫn đầu, kẻ khác liền làm theo. Một đám đông lớn lũ lượt kéo nhau rời khỏi nhà máy. Lúc này, người phụ trách nhà máy mới thực sự hoảng hốt, vội chạy ra cản lại, dang tay chắn giữa đường:
“Mọi người không thể đi được! Biết thiết bị ở đây đắt thế nào không? Giờ mà các anh bỏ việc, không ai vận hành, chưa đầy hai tiếng nữa là thiết bị cháy sạch! Thiệt hại đó ai gánh? Các anh gánh nổi không?”
May
“Ông muốn ai gánh thì đi mà hỏi họ! Vợ tôi còn muốn ly hôn đây, tôi thèm quan tâm cái máy móc của ông cháy hay không chắc? Cháy rồi thì càng tốt, cho chúng tôi trở lại bầu trời xanh mây trắng!” Người đàn ông bị vợ dọa ly hôn cười nhạt đáp lại.