Trưởng thôn trầm ngâm, đáp: “Được, cứ để sau này họp bàn, cô nhắc lại chuyện này trong cuộc họp nhé.” Ông bụng bảo dạ, quả nhiên người trẻ tuổi đầu óc nhanh nhạy, ý tưởng và kiến nghị này thật không tệ chút nào.
Việc mở một lớp xóa mù chữ quy mô toàn thôn như vậy, từ trước đến nay vẫn là chuyện chưa từng có.
Lục Ngọc đã đề xuất việc này trong cuộc họp của cán bộ thôn, và nhận được sự hưởng ứng rộng rãi.
Các cán bộ thôn khác đồng tình không hẳn vì cho rằng kiến nghị này hay, mà cốt yếu là không muốn để bà con rảnh rỗi quá đà, sinh ra đủ thứ chuyện thị phi.
Hơn nữa, trưởng thôn cũng rất coi trọng việc này, nên các cán bộ khác liền “thuận nước đẩy thuyền”, nhanh chóng đồng tình.
Chuyện giáo viên cho lớp xóa mù chữ cũng được sắp xếp êm đẹp. Trong thôn vốn có một vài thanh niên trí thức, họ không còn hy vọng trở về thành phố, nhàn rỗi cũng nhàn rỗi đó thôi, vừa hay có thể đến hướng dẫn bà con học đọc, học viết chữ.
Trưởng thôn thấy ai nấy đều tỏ vẻ thích thú với ý tưởng này, bèn căn dặn: “Thế thì bà con hãy dốc sức tuyên truyền một chút nhé, để tất cả các cụ, các bác trong thôn đều chịu khó đến học!” Ông thừa biết tính nết người trong thôn ra sao, bảo làm việc thì còn được, chứ đụng đến chuyện học hành là y như rằng ai cũng tìm cớ trốn tránh.
Tin tức về lớp xóa mù chữ sắp mở trong thôn nhanh chóng lan đi khắp nơi.
Thế nhưng, phản ứng của bà con thôn dân lại không mấy nhiệt tình như mọi người tưởng. Tuy rằng đi học xóa mù chữ cũng được tính điểm công, nhưng chính sách của thôn vẫn còn eo hẹp, điểm công cho việc này rất ít ỏi, học hai buổi mới được nửa điểm công.
Chưa kịp khai giảng, đã có người chép miệng nản lòng: “Tôi đã già rồi, trí óc lẫn khả năng tiếp thu cũng kém đi nhiều, học hành gì nữa mà học!”
“Phải đấy, phải đấy, chuyện học hành là dành cho lũ trẻ các cậu thôi!” Bà con chẳng ai thiết tha học, thà cứ ở nhà ngồi ngẩn ngơ còn hơn phải cầm sách vở đọc, viết. Suốt cả một đời nào đã từng động đến con chữ đâu, giờ bảo học, cảm giác như cái đầu muốn nổ tung vậy.
“Hồi bé còn không chịu học, giờ thì học làm gì nữa! Không học đâu, không học đâu, trong nhà tôi còn biết bao nhiêu là việc phải lo đây này!”
“Tôi thấy học hành cũng chẳng được ích lợi gì, đấy, như Phó Cầm Duy đó, học giỏi đến độ thi đậu đại học, cuối cùng rồi cũng vẫn phải quay về huyện đây thôi!” Một người thêm vào, “Kém xa cái thời phong kiến xưa, ngày xưa mà học hành đỗ đạt là còn được làm quan lớn đấy!”
Mọi người phía dưới phá lên cười, có người chen vào: “Nói cứ như thể việc vào làm ở cung tiêu xã là dễ dàng lắm ấy, người ta chính là nhờ có cái năng lực ấy mới được ‘ăn cơm nhà nước’, rồi cưới được vợ hiền như cô Lục Ngọc đó!”
Tiếng cười rộn ràng cả một góc. Mấy người này trong thôn vốn nổi tiếng lắm mồm, chuyện lớn chuyện nhỏ gì cũng biết, ai mà theo kịp cái miệng lưỡi của họ cho được.
[Truyện được đăng tải duy nhất tại MonkeyD.net.vn -
Trưởng thôn thấy tinh thần của bà con vẫn còn uể oải, bèn dõng dạc tuyên bố: “Tất cả mọi người đều phải đi học cho tôi! Nếu đến cả tên mình mà còn không biết viết, thì còn ra thể thống gì nữa chứ hả?”
Nói xong, ông ta bổ sung thêm: “Các chú có thấy trường hợp của lão Dương Bạch Lao đó không, lão bị ép ký tên chấp thuận bán con gái mình thế nào? Nếu lão biết chữ, thì làm sao có chuyện bị con gái mình bán đi oan uổng như vậy được chứ?”
Bà con ở đó liền cãi cùn rằng mình thì biết tên của mình đó thôi, chẳng qua là không biết viết mà thôi.
Trưởng thôn thấy nói mãi mà mọi người vẫn còn khăng khăng không chịu, bèn nói lớn: “Các chú có biết không, lần tới bình chọn danh hiệu ‘thôn tiên tiến’, có quy định tỉ lệ mù chữ không được thấp hơn năm mươi phần trăm đấy nhé! Muốn xóa mù chữ thành công, người ta phải biết ít nhất hai trăm chữ Hán cơ, chứ biết mỗi cái tên của mình thì có gì mà ghê gớm!”
Dân làng nghe vậy, bỗng dưng trong lòng trỗi dậy một niềm vinh dự khó tả.
Nếu chỉ là vì lợi ích của riêng họ, chắc chắn ai nấy cũng chẳng thiết tha gì mà học hành.
Thế nhưng, nếu việc học ấy là để tập thể được nở mày nở mặt, để thôn được công nhận là ‘thôn tiên tiến’ này nọ, thì ai ai cũng có chút phần nhiệt tình.
Phạm Khắc Hiếu
Có người đứng cạnh, xúi trưởng thôn: “Thế này đi, cháu mách chú một cách hay này, chú cứ bảo cô Lục Ngọc tiếp tục vào bếp nấu ăn cho chúng cháu, đảm bảo tất cả mọi người sẽ kéo nhau đến học cho mà xem!”
Trưởng thôn nghe vậy, tức đến bật cười sằng sặc: “Chú mày tưởng tôi ngu ngốc lắm chắc! Để con bé Lục Ngọc ấy vào bếp nấu cơm, thì cả thôn này có nước mà nhịn đói! Còn nhớ không, đợt vụ thu vừa rồi để con bé nấu cho mấy bữa, khá lắm, chỉ bảy ngày thôi mà đã chén sạch chỗ lương thực đáng ra phải ăn cả tháng trời!”
Bây giờ nghĩ lại, ông trưởng thôn vẫn tiếc đứt ruột.
Nghe nói bọn họ còn muốn Lục Ngọc nấu cơm cho, trưởng thôn bỗng nổi đóa, quát lớn: “Cút ngay! Học hay không thì tùy mấy người!”
“Ở ngoài kia người ta muốn học còn phải bỏ tiền ra cúng thầy, đằng này không ai thu một xu của mấy người, vậy mà còn bày đặt đẩy tới đẩy lui! Cút hết đi, toàn là lũ chẳng ra gì!”
Trưởng thôn vừa giận vừa bực, chẳng hiểu sao cứ đụng đến chuyện học hành là y như rằng những con người này lại kiếm cớ thoái thác.
Ông trưởng thôn tuy lời lẽ thô lỗ, cục cằn, nhưng dân làng đều cười xòa cho qua, bởi đã quen với tính cách ấy từ lâu.
