Lại nhìn mảnh sứ vỡ khắp đất, nàng làm bộ kinh ngạc:
“Chơi thì chơi, sao lại lăn cả lên bàn đóng đinh? Định chuộc tội với ai thế?”
Ta vội vàng xin lỗi:
“Phu tử, là học trò không cố ý… Không biết vật này trị giá bao nhiêu, để học trò về nhà lấy bạc bồi thường.”
Tề Kiến Chân nói:
“Ồ, cái chậu sứ đó không phải của ta.”
Không phải của Tề Kiến Chân, chắc cũng chẳng phải vật với giá trên trời.
Khi lòng ta vừa buông xuống, nàng lại nói:
“Là của phu quân quá cố của ta đấy, đốt cho y ít giấy tiền là được.”
Khương Thụy từng nói, Tề Kiến Chân và phu quân nàng tình cảm sâu đậm.
Trong lòng ta vẫn áy náy, nên sau buổi học cố ý nán lại, chưa vội rời đi.
Tề Kiến Chân nằm trên ghế mây giữa sân, nhắm mắt dưỡng thần, ta rón rén ngồi bên cạnh, hầu hạ phe phẩy quạt cho nàng.
“Vô sự hiến ân cần, phi gian tức đạo. Nói đi, có chuyện gì?”
(*)Vô sự hiến ân cần, phi gian tức đạo: Không có việc gì mà lại tỏ ra siêng năng, ân cần, thì là gian hoặc là trộm.
“Con… hôm nay con làm vỡ đồ của phu quân quá cố của người, trong lòng cảm thấy hổ thẹn…”
Tề Kiến Chân nghi hoặc:
“Chỉ vì chuyện nhỏ ấy thôi sao?”
“Chuyện này là chuyện nhỏ sao?”
“Nhỏ nhất rồi.”
“Người vì ông ấy mà thủ tiết, sao lại coi đây là chuyện nhỏ?”
Tề Kiến Chân cười thoáng qua:
“Người ta thích nghe thì ta nói vậy, chỉ thế mà thôi.”
“Con không hiểu.”
“Ôi chao, sao đầu óc con lại châm chạp thế? Ta hỏi con, lấy chồng có gì tốt?”
“Hai bên đồng lòng, phu thê kính nhau như khách?”
“Hôn nhân sắp đặt, làm sao mà đồng lòng?”
Ta chợt hiểu ra — Tề Kiến Chân nào phải vì thủ tiết cho cố phu quân, chỉ là nàng không muốn tái giá.
“Vậy sao phu tử phải lừa mọi người?”
“Đó gọi là ứng biến linh hoạt. Cùng là không tái giá, nhưng không muốn gả khác hẳn với vì trượng phu mà thủ tiết. Cái trước thì rắc rối, cái sau lại đơn giản. Con người vốn thường chọn dễ bỏ khó.”
“Nhưng… điều này khác với sách dạy.”
Lúc này nàng mới mở mắt, nghiêng người nhìn ta, thảnh thơi nói:
“Sách viết ‘Đầu gối nam nhi đáng giá ngàn vàng’ (tức không dễ quỳ xuống trước kẻ khác), sách lại viết ‘Đại trượng phu co được duỗi được’ (tức đàn ông thực thụ biết khi nào nhún nhường, khi nào vùng lên), ngươi nói xem, cái đầu gối này rốt cuộc là nên co hay không? Sách còn viết ‘Thà làm ngọc nát còn hơn ngói lành’, sách lại viết ‘Kẻ thức thời mới là trang tuấn kiệt’, thế con nói xem, cốt khí này rốt cuộc có cần không?”
“Sách là do người viết, lời cũng là do người nói. Từ xưa tới nay chỉ có người làm việc, chứ đâu có chuyện để việc sai khiến người? Con đọc sách mà chỉ ôm lấy mấy cái đạo lý c.h.ế.t cứng, thì chi bằng đừng đọc sách nữa, cứ dựa vào chút bản tính hoang dã vốn có, may ra còn được sống thong dong. Bằng không, chẳng qua là tự đeo thêm vài sợi dây vào cổ, chẳng biết khi nào sẽ siết c.h.ế.t chính mình.”
[Truyện được đăng tải duy nhất tại MonkeyD.net.vn -
Ta chưa từng nghe đạo lý như vậy, Tề Kiến Chân trên lớp cũng chưa từng giảng như thế.
Nàng nói:
“Ta mà dạy thế, danh tiếng của ta còn giữ được sao?”
“Vậy người không sợ con đem những lời vừa rồi truyền ra ngoài sao?”
“Con là trò, ta là thầy; con truyền ra tin bất lợi cho ta, con đoán xem, người ta sẽ nói ta là kẻ trái luân thường, hay nói con là kẻ khi sư diệt tổ? Con muốn nói, cũng phải có người chịu tin đã.”
“Nếu không chỉ một mình con lên tiếng, người chẳng sợ lời đồn thêu dệt sao, ‘ba người nói có hổ, mọi người ắt sẽ tin có hổ thật’, miệng lưỡi người đời vốn sắc như dao.”
"Niệm Chi, con vốn xuất thân từ nhà quyền quý, chắc hẳn đã biết lòng người hiểm độc thế nào. Ta vừa có tài học, vừa lấy học phí rẻ, lại quen biết rộng — với bọn họ, ta chẳng khác gì một con thuyền lớn để bấu víu. Nếu họ phá hoại danh tiếng dạy học của ta, họ chẳng được lợi gì cả. Ngược lại, nếu con càng cố bôi ta thành kẻ bất tài, vô đức, thì thiên hạ sẽ càng quay sang chỉ trích con, cho rằng chính con mới là kẻ điên."
“Vậy… quả thật con không thể làm gì người.”
Tề Kiến Chân lại ngả người lên ghế mây, khép mắt:
Truyện được dịch và đăng tải bởi Diệp Gia Gia
“Dao ở trong tay con, ta đưa cổ ra chờ, vậy mà con vẫn chẳng thể g.i.ế.c ta — đó chính là dương mưu.”
Ta khâm phục:
“Học trò đã sáng tỏ!”
Nàng không nói gì thêm, dường như đã ngủ. Ta đứng dậy định rời đi, nàng chợt hỏi:
“Trước đây chúng ta chưa từng gặp nhau thật sao?”
Ta đáp:
“Nghiêm phu nhân không cho con ra ngoài.”
Huống hồ, nếu đã gặp một nhân vật như nàng, sao ta có thể không để lại chút ấn tượng nào?
Chớp mắt đã tới Trung thu, Phùng Chiếu Thu mua về mấy cân hạt dẻ, cái thì đem hấp, cái thì đem rang, lại hầm thêm một nồi gà hạt dẻ ngọt lành.
“Đi gọi Khương tổ mẫu sang ăn cơm.”
Việc này làm một hai lần rồi quen, ta đứng sát vách tường, cất tiếng gọi to.
“Khương Thụy, đưa tổ mẫu sang ăn cơm nào!”
Khương tổ mẫu nghe xong thì vui vẻ, riêng Khương Thụy lại ủ rũ.
Hóa ra mẫu thân nàng gửi tin về, nói Trung thu năm nay bận việc làm ăn, sẽ không về đoàn tụ.
“Người biết thì rõ họ là dân buôn, kẻ không biết còn tưởng họ bận trị thủy như Đại Vũ. Tuyến thương lộ Kinh – Hàng đi ngang qua thôn Bảo Hoa vậy mà chưa từng thấy họ quay về lấy một lần.”
Khương tổ mẫu nghe vậy thì nói:
“Cái gì mà cá? Hôm nay có cá sao? Các ngươi giấu ta ăn cá rồi à?”
Ta không nhịn được cười, Khương Thụy cũng tức cười, chúng ta nhìn nhau, thấy bộ dạng đối phương đều buồn cười, rồi lại phá lên cười to hơn.
Chỉ trong thoáng chốc, cái hình bóng thiên kim giả nhu nhược, vô dụng ở Hầu phủ năm nào – Lạc Niệm Chi – đã như chuyện của kiếp trước.
Mà ta, chỉ thấy vui mừng vì điều đó.
“Cộc cộc cộc!”
Tiếng gõ cửa vang lên, Phùng Chiếu Thu hỏi:
“Ai đấy?”
Không ai đáp.
Trung thu là ngày Tết đoàn viên, ít người qua lại, quả là lạ thường.
